»

Rozdział pierwszy

- Fawcett, ty farbowany lisie! - zawołał Pilgrim. - Gdybyś był prawdziwym

pułkownikiem, za to przebranie należałby ci się awans na generała. Wspaniale,

mój drogi. Wspaniale! Pilgrim był prawnukiem angielskiego para, i to w każdym

calu. Wymuskany ubiór i nieco afektowany styl mowy sprawiały, że wszyscy mimo

woli wypatrywali u niego monokla i krawatu ekskluzywnej szkoły Eton. Jego

nienagannie skrojone garnitury pochodziły z Savile Row, koszule z domu Turnbull

and Asser, a ukochaną parę dubeltówek kupił oczywiście w firmie rusznikarskiej

Purdeys na West End, płacąc bez zmrużenia oka cztery tysiące dolarów. Jedynym

odstępstwem były buty; ręcznej roboty, ale szyte w Rzymie. Pilgrim byłby

znakomitym odtwórcą Sherlocka Holmesa; każdy dobry reżyser powierzyłby mu tę

rolę z pełnym przekonaniem, i to rezygnując ze zdjęć próbnych. Fawcett nie

zareagował ani na pochwały, ani na dyskretną świetność ubioru człowieka, którego

miał przed sobą. Jego twarz rzadko zdradzała jakiekolwiek emocje - może dlatego,

że była pulchna, pozbawiona zmarszczek i równie okrągła jak tarcza księżyca.

Wyglądał jak pączek w maśle, w dodatku ciut głupawy; dziesiątki przestępców

marniejących za kratami federalnych więzień często skarżyły się ze zrozumiałą

goryczą, że wygląd Fawcetta jest tak perfidnie zwodniczy, iż wręcz niemoralny.

Spojrzenie niewielkich oczek wyzierających spośród fałd tłuszczu przewędrowało

po półkach wypełnionych oprawnymi w skórę tomami i spoczęło na kominku, w którym

płonęły sosnowe szczapy. - Szkoda, że w CIA awanse ani nie następują tak szybko,

ani nie są tak spektakularne - powiedział, wzdychając smutno. - Cóż ci tak

spieszno, mój chłopcze? - Pilgrim był co najmniej pięć lat młodszy od Fawcetta.

- Pamiętaj, że w naszym zawodzie awans oznacza wskakiwanie w buty umarlaka.

Spojrzał przelotnie, choć z wyraźną satysfakcją na swoje włoskie pantofle, po

czym przeniósł wzrok na dumną kolekcję baretek zdobiących pierś Fawcetta. -

Widzę, że nie żałowałeś sobie najwyższych odznaczeń - stwierdził. - UZnałem, że

pasują do stworzonej przeze mnie postaci. - Rozumiem. A ten twój fenomen, Bruno.

Jak na niego wpadłeś? - Nie ja: Smithers. Odkrył go, kiedy byłem w Europie.

Smithers to wielki amator cyrku. - Rozumiem. - Pilgrim najwyraźniej lubił to

słowo. - Bruno. Naturalnie ma jakieś nazwisko? - Wildermann. Ale nigdy go nie

używa; ani w życiu zawodowym, ani prywatnym. - Dlaczego? - Nie wiem. Nie znam

człowieka. Ale wątpię, żeby Smithers go o to pytał. Czy Pele, Callas albo

Liberace potrzebują się przedstawiać z imienia i nazwiska? - Stawiasz go w

jednym rzędzie z nimi? - Mam poważne wątpliwości, czy ktokolwiek ze świata cyrku

zdecydowałby się postawić ich w jednym rzędzie z nim. Pilgrim wziął do ręki

kilka kartek. - Zna język jak tubylec. - Jest tubylcem. - Reklamowany jako

najlepszy na świecie ekwilibrysta. - Pilgrim nie dawał się zbić łatwo z tropu. -

Chłopiec na lotnym trapezie, coś w tym stylu? - Tak. Ale przede wszystkim jest

linoskoczkiem. - Najlepszym na świecie? - Wszyscy w branży żywią tę opinię. -

Oby się nie mylili, jeśli nasze informacje o Krau pokrywają się z prawdą. Widzę,

że uważa się też za mistrza w karate i judo. - Wcale się nie uważa. To ja, a

raczej Smithers uważa go za mistrza, a jak ci wiadomo, Smithers jest ekspertem w

tych sprawach. Obserwował go dziś rano, kiedy Bruno ćwiczył w klubie Samuraj.

Tamtejszy trener jest posiadaczem czarnego pasa; w judo to najwyższy stopień

wtajemniczenia. KIedy skończyli, trener zmył się z maty jak ktoś, kto ma ochotę

od ręki złożyć wymówienie. Wprawdzie Smithers przyznaje, że nie widział Bruna

walczącego z żadnym karateką, ale twierdzi, że nie chciałby być świadkiem

kolejnej jatki. - Według tych akt, Bruno jest również magiem. - Pilgrim splótł

ręce z miną Sherlocka HOlmesa. - Dzielny Bruno. Ale co to właściwie znaczy? - W

jego wypadku chodzi o zjawiska z zakresu parapsychologii. Pilgrim z trudem

opanował grymas. - Posługuje się parapsychologią, żeby nie spaść z liny? - Też.

Ale nie w tym rzecz. Niemal każdy artysta cyrkowy oprócz swojej specjalności ma

jakieś dodatkowe zajęcia. Niektórzy pracują po prostu jako siła robocza - ktoś

musi przenosić góry ekwipunku i sprzętów. Inni, między innymi Bruno, mają

dodatkowe występy. Obok, na placu, znajduje się coś w rodzaju lunaparku, gdzie

przybywający do cyrku widzowie mogą pozbyć się drobnych. Bruno występuje tam w

niewielkim teatrzyku, takiej składanej budzie. Czyta myśli, mówi ci imię twojego

dziadka, podaje numery banknotów, jakie masz w kieszeniach, albo zgaduje co ktoś

napisał lub narysował na kartce schowanej w zalakowanej kopercie. I tak dalej. -

Nic nowego. Takie sztuczki umie robić pierwszy lepszy magik, byleby tylko miał

kilku umówionych gości na widowni. - MOżliwe, choć podobno Bruno potrafi

wykonywać różne rzeczy, które nie mają racjonalnego wytłumaczenia, i których

żaden magik nie jest w stanie powtórzyć. Ale to, co interesuje nas najbardziej,

to fakt, że posiada idealnie fotograficzną pamięć. Wystarczy, że kilka sekund

popatrzy na rozłożoną gazetę, a będzie znał każde słowo i jego dokładne

położenie. Jeśli spytasz go, na przykład, o trzecie słowo w trzecim wierszu

trzeciej szpalty po prawej stronie, a on ci powie "kongres", możesz dać sobie

rękę uciąć, że tym słowem jest "kongres". Co więcej, potrafi to robić z tekstem

napisanym w dowolnym jęZyku - sam nie musi go rozumieć. - MUszę to zobaczyć.

Zresztą, jeśli jest tak dobry jak mówisz, dlaczego nie występuje wyłącznie na

scenie? Przecież mógłby zbić fortunę jako magik i nie musiałby narażać życia

śmigając pod chmurami. - Nie wiem. Choć z tego co mówił Smithers wynika, że za

te akrobacje też niezgorzej mu płacą. Jest gwiazdą numer jeden w najlepszym

cyrku na świecie. Ale domyślam się, że to nie jest jedyny powód. KIeruje

trzyosobową trupą akrobatów zwaną Orły Ciemności; bez niego pozostali nie daliby

sobie rady. Nie mają właściwości parapsychologicznych. - Hm. W interesującej nas

sprawie nie ma miejsca na przesadne sentymenty i nadmiar lojalności. - Zgadzam

się co do sentymentów. Ale co do lojalności, to cecha, na której powinno nam

zależeć. Zwłaszcza, gdy chodzi o lojalność wobec nas. Choć ta bynajmniej nie

wyklucza lojalności wobec braci. Młodszych braci. - Rodzinna trupa? - Myślałem,

że wiesz. Pilgrim potrząsnął głową. - Orły Ciemności, powiadasz? - Według

Smithersa ta nazwa idealnie do nich pasuje. Wystarczy zobaczyć ich numer. MOże

nie wzbijają się hen w niebo i nie śmigają pod chmurami jak to ująłeś przed

chwilą, ale też i nie człapią po ziemi. KIedy trapez się dobrze rozhuśta,

znajdują się dwadzieścia pięć metrów nad areną. Czy spada się z dwudziestu

pięciu metrów, czy z dwustu pięćdziesięciu, szanse skręcenia karku i połamania

dwustu iluś kości, z których składa się ludzki szkielet, są mniej więcej takie

same. Zwłaszcza jeśli ma się zawiązane oczy i się nie wie, gdzie góra, a gdzie

dół. - Chcesz powiedzieć? - Mają na rękach, czarne, jedwabne rękawiczki. LUdziom

wydaje się, że kryją się w nich jakieś elektroniczne czujniki, które pomagają

braciom odgadnąć, gdzie jest który trapez, kiedy koziołkują między nimi w

powietrzu. Może jakieś druty czy płytki, naładowane ujemnie i dodatnio. Nic

podobnego. Noszą te rękawiczki wyłącznie dla lepszej przyczepności. Nie mają

żadnego elektronicznego systemu wspomagania, a opaski, którymi przewiązują oczy,

są całkowicie nieprzejrzyste. Nigdy jednak nie zdarzyło im się chybić, czego

najlepszym dowodem jest to, że wciąż są w komplecie. Najmniejszy błąd, a byłoby

o jednego Orła mniej. Polegają na jakiejś formie postrzegania pozazmysłowego,

cokolwiek to znaczy. Tylko Bruno ma ten dar; dlatego on łapie braci. - Muszę to

zobaczyć na własne oczy. Występ maga również. - Nic prostszego. Wstąpimy do jego

budy przed spektaklem. - Fawcett spojrzał na zegarek. - Właściwie możemy już

ruszać. Czy pan Wrinfield spodziewa się nas? Pilgrim bez słowa skinął głową.

Jeden z kącików ust Fawcetta drgnął lekko, co mogło znamionować uśmiech. - Co z

tobą, JOhn? - spytał. - Każdy, kto idzie do cyrku, cieszy się jak dziecko. A ty

jakoś nie masz najszczęśliwszej miny. - Dziwisz się? W tym cyrku pracują ludzie

dwudziestu pięciu narodowości. Co najmniej jedna trzecia pochodzi z Europy

Wschodniej. Skąd mogę wiedzieć, czy nie natknę się na kogoś, kto ma powody mnie

nie lubić? I kto nosi w kieszeni moje zdjęcie? Co drugi z nich może mieć moją

fotografię! - Taka jest cena sławy. Powinieneś się chyba przebrać. - Fawcett z

satysfakcją popatrzył na własny mundur. - MOże za podpułkownika? Ruszyli do

centrum Waszyngtonu służbowym wozem bez oznakowań. Pilgrim i Fawcett siedzieli z

tyłu, a z przodu kierowca i trzeci pasażer, człowiek nijaki, nie rzucający się w

oczy, łysawy, w przeciwdeszczowym płaszczu, o twarzy tak przeciętnej, że nikt

nie był w stanie jej zapamiętać. - Pamiętajcie, Masters - zwrócił się do niego

Pilgrim - że musicie pierwsi wskoczyć na scenę. - Pamiętam, proszę pana. -

Wybraliście sobie słowo? - Tak. "Kanada". Zapadł już zmierzch; w oddali, poprzez

mżawkę, dostrzegli ogromną, owalną budowlę z wysoką kopułą na szczycie,

ozdobioną setkami kolorowych świateł, które zapalały się i gasły na przemian.

Fawcett wydał polecenie kierowcy. Samochód zatrzymał się; Masters wysiadł bez

słowa, i ze zwiniętą gazetą w dłoni, wtopił się w tłum gromadzący się przed

cyrkiem. Miał dar do wtapiania się w tłumy. Samochód znów ruszył i stanął

dopiero przy samym wejściu do budowli. Pilgrim i Fawcett wysiedli i weszli do

środka. Szeroki korytarz prowadził wprost do głównego wejścia na widownię. Lata

cyrkowych namiotów minęły bezpowrotnie, przynajmniej w wypadku dużych cyrków.

Występy odbywały się wyłącznie w specjalnych budowlach albo w ogromnych halach

mieszczących dziesięć tysięcy widzów, często i więcej; cyrki takie jak ten,

którego występ miał się wkrótce rozpocząć, musiały sprzedawać co najmniej siedem

tysięcy biletów na każdy spektakl, żeby nie ponieść strat. Na prawo od wejścia

można było dojrzeć kulisy cyrku: lwy i tygrysy prychające w klatkach, spętane

słonie kuśtykające nerwowo, konie, kucyki, szympansy oraz kilku żonglerów

ćwiczących swoje sztuczki; wysokiej klasy żongler musi trenować równie często i

długo jak pianista koncertowy. W nozdrza uderzał zapach - charakterystyczny,

niezapomniany zapach cyrku. Z tyłu stały przenośne budy mieszczące biura, a za

nimi rząd przebieralni dla artystów. W rogu na wprost nich zaczynał się wybieg

na arenę; zakręcał lekko, żeby kulisy były jak najmniej widoczne dla osób

oglądających spektakl. Z korytarza wiodącego na lewo dobywała się muzyka; nie

było to jednak żadne z nagrań Filharmonii Nowojorskiej, a hałaśliwe, atonalne,

blaszane dźwięki, które jedynie przy maksimum dobrej woli można nazwać muzyką. W

każdej innej sytuacji byłby to po prostu hałas nieznośny i niebezpieczny dla

uszu, albo dlatego, że tak silnie kojarzył się wszystkim z jarmarcznymi

rozrywkami albo dlatego, że faktycznie do nich pasował, wydawał się tu jak

najbardziej na miejscu. Pilgrim i Fawcett przeszli przez jedne z kilku otwartych

drzwi i znaleźli się na zewnątrz, na placu mieszczącym towarzyszący cyrkowi

lunapark. Chociaż sam plac był niewielki, panował tu nie lada ruch. Od typowych

wesołych miasteczek lunapark różniła jedynie stojąca na uboczu spora budowla z

płyt pilśniowych pomalowana w jaskrawe, krzykliwe barwy. Nie zwracając uwagi na

inne wątpliwe atrakcje, Pilgrim i Fawcett skierowali się w jej stronę. Nad

wejściem biegł intrygujący napis: Wielki Mag. Obaj mężczyźni zapłacili po

dolarze, weszli do śRodka i stanęLi dyskretnie z tyłu. Zresztą powodowała nimi

nie tylko dyskrecja; na ławach nie było ani jednego wolnego miejsca. Sława

wielkiego maga sprawiła, że salka pękała w szwach. Bruno Wildermann stał na

maleńkiej scenie. Wzrostu nieco tylko większego niż średni, i o ramionach

zaledwie nieznacznie szerszych od przeciętnych, nie wyglądał specjalnie

imponująco - może dlatego, że całą sylwetkę, aż po kostki, spowijała mu

obszerna, jaskrawa szata chińskiego mandaryna, o sutych i potężnych rękawach.

Pociągła, smagława twarz maga, widoczna pod szopą czarnych włosów, sprawiała

inteligentne, sympatyczne wrażenie, ale nie było w niej nic wyjątkowego, nic, co

by jakoś szczególnie przyciągało wzrok. - Popatrz na te rękawy. MOżna w nich

ukryć całe stado królików - szepnął Pilgrim. Ale Bruno nie zamierzał zabawiać

zebranych kuglarstwem. Jego występ w roli maga ograniczał się wyłącznie do

prezentowania zdolności z zakresu parapsychologii. Nie musiał krzyczeć, żeby być

dobrze słyszalnym; miał głęboki, donośny głos, z lekkim, obcym akcentem, ale

zbyt słabym, żeby dało się go zidentyfikować. Poprosił jedną z kobiet obecnych

na sali, żeby pomyślała o jakimś przedmiocie i szepnęła jego nazwę sąsiadowi. Po

czym bez namysłu wymienił przedmiot; kobieta i jej sąsiad potwierdzili. -

Umówieni - syknął Pilgrim. Następnie Bruno poprosił, żeby na scenę weszło troje

ochotników. Po chwili wahania zgłosiły się trzy kobiety. Bruno posadził je przy

stole, wręczył każdej kartkę papieru i kopertę, powiedział, żeby narysowały

jakiś prosty znak lub symbol i schowały do koperty. Stanął do nich tyłem,

przodem do widowni. Kiedy skończyły, wrócił do stołu i przez kilka sekund

patrzył na koperty, cały czas trzymając ręce za sobą. - W pierwszej jest

swastyka, w drugiej znak zapytania, w trzeciej kwadrat z przekątnymi - oznajmił.

- Proszę wyjąć kartki i pokazać widowni. Kobiety spełniły jego życzenie.

Wszystko się zgadzało: pierwsza podniosła kartkę ze swastyką, druga ze znakiem

zapytania, trzecia z kwadratem z przekątnymi. Fawcett pochylił się do Pilgrima:

- Też umówione? Pilgrim, zamyślony, nic nie odpowiedział. - Niektórym z państwa

może się wydawać, że mam na widowni wspólników - rzekł Bruno - ale nie możecie

przecież wszyscy być moimi wspólnikami, bo wtedy nie przychodzilibyście na

spektakl, nawet gdyby mnie było stać na opłacanie was. MOŻe jednak uda mi się

rozwiać wasze wątpliwości. - Podniósł ze stołu kartkę papieru złożoną w

samolocik. - Rzucę go pomiędzy państwa. Chociaż potrafię wiele rzezcy, nie

potrafię ani przewidzieć, ani kontrolować lotu papierowego samolociku. Nikt tego

nie potrafi. Proszę, żeby osoba, którą trafi, była tak uprzejma i weszła na

scenę. Rzucił kartkę na widownię. Samolot przez chwilę szybował w powietrzu,

skręcając to w lewo, to w prawo, nieobliczalny jak wszystkie papierowe pociski,

po czym zapikował nagle i niespodziewanie, choć zgodnie ze swoją naturą, i

zakończył swój niechlubnie krótki lot uderzając w ramię kilkunastoletniego

chłopca. Chłopak wstał nieśmiało z miejsca i wszedł na scenę. Bruno uśmiechnął

się do niego zachęcająco i wręczył mu taką samą kartkę i kopertę jak wcześniej

kobietom. - Zadanie jest proste - rzekł. - Napisz na kartce dowolne trzy cyfry i

schowaj ją do koperty. Odwrócił się tyłem do chłopaka i obejrzał się dopiero

wtedy, gdy ten skończył. Nie dotknął jednak koperty, nawet na nią nie spojrzał.

- Teraz dodaj je i podaj mi wynik - polecił. - Dwadzieścia. - Napisałeś siedem,

siedem i sześć. Chłopak wyjął kartkę i pokazał widowni. Faktycznie; widniały na

niej dwie siódemki i szóstka. Fawcett zerknął na Pilgrima, który miał jeszcze

bardziej zamyślony wyraz twarzy niż poprzednio. Albo Bruno był bardzo cwanym

oszustem, albo naprawdę posiadał nadzwyczajne zdolności. Po chwili Bruno

zapowiedział swój najtrudniejszy numer; żeby zademonstrować możliwości swojej

fotograficznej pamięci, podjął się zidentyfikować dowolne słowo ze stron

rozłożonej gazety, wydanej w jakimkolwiek języku. Masters wolał nie ryzykować,

że ktoś go wyprzedzi; znalazł się na scenie, zanim mag skońcyzł mówić. Bruno

zerknął na niego z pewnym rozbawieniem, wziął od niego rozłożoną gazetę, rzucił

na nią okiem, po czym oddał ją Mastersowi i spojrzał na niego wyczekująco. -

Lewa strona, druga szpalta, no powiedzmy, środkowe słowo w siódmym wierszu -

wyrecytował Masters uśmiechając się z zadowoleniem, przekonany, że mag zaraz

poniesie klęskę. - Kanada - powiedział Bruno. Uśmiech znikł z ust Mastersa. Jego

pospolita, bezbarwna twarz jeszcze bardziej zszarzała i przygasła; wzruszył

niedowierzająco ramionami i zszedł ze sceny. Byli na zewnątrz, kkiedy Fawcett

znowu zwrócił się do Pilgrima: - Chyba nie sądzisz, że Bruno zmówił się z twoim

agentem, co? Dałeś się przekonać? - Dałem. O której rozpoczyna się spektakl? -

Za pół godziny. - ZObaczymy, jak spisuje się na linie. Jeśli równie dobrze co

tutaj, to człowiek, o jakiego nam chodzi. Ogromna sala była wypełniona po

brzegi. W powietrzu rozbrzmiewała muzyka, nie tylko lepsza od poprzedniej, ale

autentycznie dobra, grana przez bardzo sprawną orkiestrę. Czuło się napięcie,

podniecenie i nastrój oczekiwania; tysiące dzieci patrzyły wytrzeszczonymi

oczami na bajkowe królestwo, w którym się nagle znalazły, niemal tak przejęte,

jak towarzyszący im dorośli. Wszyst- ko lśniło i migotało, lecz nie tandetnym

połyskiem jarmarcznych świecidełek, ale prawdziwym cyrkowym blaskiem. Trzy areny

ustawione przed widownią wysypane były brunatnym piaskiem, lecz wszystko inne

mieniło się, wręcz kłuło w oczy, całą feerią najwspanialszych barw. Wokół

centralnej areny piękne dziewczyny w nie mniej pięknych kostiumach jeździły na

słoniach przystrojonych ze wschodnim przepychem, iskrzących się od złota, srebra

i kamieni we wszystkich kolorach tęczy. Na trzech arenach klowni i pierroci szli

ze sobą o lepsze, usiłując się przelicytować sztuczkami i śmiesznością odzień.

Konkurowali z nimi fikający koziołki akrobaci i stąpający w majestatycznym

korowodzie artyści na szczudfłach. Widownia przypatrywała się im z fascynacją,

ale i z pewnym zniecierpliwieniem, ponieważ ten barwny widok, choć niewątpliwie

urzekający, był zaledwie rozgrzewką, wstępem do tego, co miało nastąpić. Żaden

nastrój nie jest porównywalny z tym, jaki panuje w cyrku na moment przed

rozpoczęciem spektaklu. Fawcett i Pilgrim siedzieli obok siebie; mieli doskonałe

miejsca, dokładnie na wprost wybiegu na środkową arenę. - Który to Wrinfield? -

spytał FAwcett. Nieznacznym ruchem Pilgrim wskazał mężczyznę siedzącego w tym

samym rzędzie co oni, zaledwie dwa miejsca dalej. Ubrany w elegancki granatowy

garnitur, umiejętnie dobrany krawat i białą koszulę, miał szczupłą twarz, nie

tyle nawet inteligenta, co intelektualisty, siwe włosy z równym przedziałkiem i

grube okulary. - To jest Wrinfield? Pilgrim skinął głową. - Wygląda na

profesora, a nie na właściciela i dyrektora cyrku. - Kiedyś rzeczywiście

pracował na uczelni. Wykładał ekonomię. Ale kierowanie współczesnym cyrkiem to

nie przelewki. To piekielnie trudne zadanie wymagające odpowiednio dużej

inteligencji. Tesco Wrinfield ma głowę nie od parady. - Tego się boję. Z takim

imieniem, na takim stanowisku, może... - Jest Amerykaninem w piątym pokoleniu.

Kiedy ostatni słoń znikł za kurtyną, nagle rozległy się trąby, orkiestra zagrała

tusz i na arenę wpadły w pełnym galopie dwa strojne w pióra kare rumaki ciągnące

złoty rydwan, a za nimi kilkunastu jeźdźców. Chwilami ciała jeźdźców stykały się

z grzbietami koni, ale przez większość czasu fruwali nad nimi, wyknując

zapierające dech w piersiach, wręcz samobójcze akrobacje. Tłum krzyczał, wył,

klaskał. Widowisko się zaczęło. Spektakl, który nastąpił, w pełni potwierdził

roszczenia cyrku do tego, że jest najlepszy na świecie. We wspaniale

zaaranżowanym i świetnie wykonanym programie zaprezentowali się artyści należący

do międzynarodowej czołówki: Heinrich Neubauer, niedościgły treser, który

potrafił przemienić kilkanaście groźnych nubijskich lwów w stadko pokornych

baranków; równy mu sławą i talentem Malthius, umiejący okiełzać jeszcze

groźniejsze bengalskie tygrysy; Carraciola, treser szympansów, który potrafił

sprawić, iż jego podopieczni wydawali się dziesięć razy mądrzejsi od niego; Kan

Dahn, zapowiadany jako najsilniejszy człowiek na świecie, co chyba było prawdą

zważywszy na łatwość, z jaką wykonywał jednoręczne ewolucje na linie i trapezie,

jakby zupełnie nie czuł ciężaru kilku młodych, atrakcyjnych panienek

trzymających się go ze wzru...