ďťż  
logo.png
ban.jpg
Monday, April 7th, 2025 
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • jamnix.pev.pl
    • « M E N U »

    »

    » Ktoś, kto mĂłwi, Ĺźe nie zna się na sztuce, Ĺşle zna samego siebie.
    » Aleksander Gieysztor Zarys dziejĂłw pisma łacińskiego cz.2, Historia, Aleksander Gieysztor Zarys dziejĂłw pisma łacińskiego
    » All About History Issue 9 - 2014 UK, Tygodniki, prasa, magazyny, Tygodniki, prasa, magazyny
    » Aleksander Krawczuk - Gajusz Juliusz Cezar, Historia, Krawczuk Aleksander
    » Alina Kowalska- DZIEJE JĘZYKA POLSKIEGO NA GÓRNYM ŚLĄSKU W OKRESIE HABSBURSKIM (1526-1742), FILOLOGIA POLSKA, HISTORIA JĘZYKA POLSKIEGO
    » Alfabetyczny spis bitew polskich wg G.Boczkowskiego, Historia, KONKURSY PRZEDMIOTOWE, LOSY ZOLNIERZA I DZIEJE ORĘŝA POLSKIEGO, OD OBERTYNA 1531 DO WIEDNIA 1683, LITERATURA OBOWIĄZKOWA
    » Aleksander Fredro - Pan Jowialski, rok II, Historia literatury polskiej do 1918, Romantyzm, Streszczenia (romantyzm), Romantyzm
    » Aleksander Fredro śluby panieńskie, Historia literatury - oświecenie i romantyzm, Streszczenia - romantyzm
    » Alfred Weber - History of Philosophy (excerpt on Spinoza), ebook, filozofia, spinoza
    » Alan Igram - Cultural Constructions of Madness in Eighteenth-Century Writing, Historia(2)(1)
    » Akumulator do CASE WHEEL LOADERS 4500B, akumulatory budowlane
    [ Pobierz całość w formacie PDF ]
    A
    LEXIS DE
    T
    OCQUEVILLE
    O
    DEMOKRACJI W
    A
    MERYCE
    P
    AŃSTWOWY
    I
    NSTYTUT
    W
    YDAWNICZY
    Tytuł oryginału:
    “De la démocatie en Américque”
    Tekst skrĂłcony. Konsultacja koncepcji wyboru:
    JERZY SZACKI
    Przełożył:
    MARCIN KRÓL
    Wstępem opatrzył:
    JAN BASZKIEWICZ
    Konsultacja naukowa:
    WOJCIECH SOKOLEWICZ
    Okładkę i strony tytułowe projektował:
    BARTŁOMIEJ KUŚNICKI
    LCCN JK216. T65165 1976
    Printed in Poland
    Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1976 r. Wydanie pierwsze.
    Nakład 10 000+290 egz. Ark. wyd. 31,7. Ark. druk. 30,5. Papier druk. mat.
    kl. III, 60×86/70. Oddano do składania 5 I 1976 r. Podpisano do druku 5 VII
    1976 r. Druk ukończono we wrześniu 1976 r. Drukarnia Wydawnicza w
    Krakowie. Nr zam. 81/76. P-03(2325)
    Cena zł 100,—
    Wstęp
    Kwiecień 1831 roku. Na podróż do Stanów Zjednoczonych zaokrętowało
    się właśnie dwóch młodych Francuzów. Jeden nazywa się Gustave de Beau-
    mont; jego przyjaciel to Alexis ClĂŠrel de Tocqueville. Oficjalnym motywem
    podróży są studia nad amerykańskim systemem penitencjarnym. Owszem,
    raport z tej misji zostanie później opublikowany, lecz nie będzie miał prak-
    tycznego znaczenia: utonie on w biurokratycznych szufladach.
    Tocqueville ma lat dwadzieścia sześć, od czterech lat pełni — bez entuz-
    jazmu — funkcje zastępcy sędziego przy Trybunale w Wersalu. Jest potom-
    kiem arystokratycznej rodziny normandzkiej, ktĂłra korzenie swego genealo-
    gicznego drzewa lokuje w epoce wypraw krzyżowych. Jej przywiązanie do
    tradycji monarchicznej i do bourbońskiej dynastii było nieposzlakowane.
    Pradziad Tocqueville’a po kądzieli to postać wybitna: Chrétien-Guillaume
    Lamoignon de Malesherbes, liberalny szef krĂłlewskiej cenzury, przyjaciel
    Encyklopedystów, obrońca w procesie Ludwika XVI. Zginął na gilotynie
    wiosną 1794 roku zachowując do końca wielkopańską dezynwolturę (po
    wyjściu z katowskiego wózka potknął się na nierównym bruku: «O, to zły
    znak — oświadczył. — Rzymianin wróciłby do domu!»). Ojciec Tocquevil-
    le’a tylko szczęśliwym przypadkiem uniknął gilotyny. Był to wysoki dygni-
    tarz administracji i utalentowany historyk. Król Karol X mianował go parem
    Francji; po rewolucji lipcowej 1830 roku Ludwik Filip odebrał mu ten pięk-
    ny tytuł.
    Rodzina Tocqueville’ów ma więc powody, aby się dąsać na nowego króla,
    «uzurpatora», dla którego stopniem tronu były lipcowe barykady. Alexis de
    Tocqueville dąsać się wszakże nie chciał: zdecydował się służyć «uzurpato-
    rowi» na swym sędziowskim stanowisku. Jego stosunek do nowego régi-
    me’u był jednak chłodny. I wzajemnie: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
    długo kazało mu czekać na decyzję w sprawie urlopu, który mu umożliwiał
    amerykańską podróż. Tak więc zarówno jego własne środowisko, jak i sfery
    rządowe spoglądały na Tocqueville’a dość nieufnie. Sytuacja to niezbyt
    komfortowa: podróż do Stanów Zjednoczonych, gdzie Tocqueville spędzi
    prawie cały rok, wypadła w bardzo stosownym momencie.
    Możemy dziś odtworzyć dokładnie przebieg tej zaoceanicznej wyprawy.
    Tuż przed drugą wojną światową G. W. Pierson opublikował ogromne dzie-
    ło, które podróż tę rekonstruuje (
    Tocqueville and Beaumont in America
    ).
    Tocqueville pozostawił też interesujący dziennik podróży ogłoszony niedaw-
    no w zbiorze jego wszystkich dzieł przez J. P. Mayera.
    Badania nad amerykańskimi więzieniami stały się ostatecznie czymś w
    rodzaju tego drewnianego kołka, na którym żołnierz ze znanej bajki gotuje
    niezmiernie pożywną zupę. Alexis de Tocqueville nie spoglądał na Amerykę
    okiem prawnika-penitencjarysty, lecz ogarniał ją bystrym spojrzeniem soc-
    jologa i badacza polityki. Interesowało go całe społeczeństwo: jego mecha-
    niżmy ustrojowe, prawa, życie ekonomiczne, obyczaje, wyznawane wartoś-
    ci... Odwiedził wielki szmat Północnej Ameryki, od Quebeku aż po Nowy
    Orlean. Rozmawiał z najwybitniejszymi politykami i działaczami, takimi jak
    Andrew Jackson, John Quincy Adams, Daniel Webster.
    Można by wprawdzie przypuszczać, że dla człowieka pasjonującego się
    socjologią i polityką podróż z Francji do Stanów Zjednoczonych wiosną
    1831 roku nie obiecywała szczególnych atrakcji. To przecież właśnie Fran-
    cja była wielkim kotłem, w którym ciśnienie konfliktów politycznych i soc-
    jalnych rozsadzało ściany. Zupełnie świeża była tu jeszcze pamięć «trzech
    sławnych dni» — lipcowej rewolucji 1830 roku. Wnet staną znowu w Pa-
    ryżu barykady republikanów, a w Lyonie robotnicy podejmą próbę zbrojne-
    go oporu przeciw kapitalistycznemu zniewoleniu. Cóş tymczasem w Stanach
    Zjednoczonych? Pomiędzy ostrą batalią o poprawki do konstytucji u schyłku
    XVIII stulecia a ogólnonarodowym dramatem wojny secesyjnej zdaje się
    tam panować z górą pół wieku politycznego spokoju. Całą energię kraju, jak
    można sądzić, absorbuje the Great West, Wielki Zachód. Kilkanaście lat po
    wizycie Tocqueville’a granica Stanów oprze się już na Pacyfiku.
    Sprawy nie przedstawiają się jednak aż tak prosto. Francja po rewolucji
    lipcowej zaczęła krzepnąć w konserwatyzmie liberalnego systemu rządzenia.
    Tendencja ta była najzupełniej wyraźna już wówczas, gdy Tocqueville pow-
    rócił do domu z wielką masą notat w swych podróżnych kufrach i gdy przy-
    stąpił do pracy nad
    Demokracją w Ameryce
    .
    Król Ludwik Filip, syn kokietującego Wielką Rewolucję księcia Orleanu
    (Filipa Égalité), w wieku 17 lat był członkiem klubu jakobinów; nie miał
    jeszcze lat dwudziestu, gdy wyróżnił się pod Valmy jako oficer demokraty-
    cznej Pierwszej Republiki. Po upływie lat czterdziestu nie wracał nawet we
    wspomnieniach do tej heroicznej młodości. Jakobiński książę doskonale
    wszedł w rolę Króla-Mieszczanina. Francuska burżuazja rozpoznawała się w
    tym otyłym starszym panu z gęstymi bokobrodami, fałszywą czuprynką i le-
    gendarnym parasolem. Wcieliły się w nim wybornie burżuazyjne cnoty i sła-
    bości: systematyczna pracowitość, zręczność w działaniu, upór, chciwość,
    dość przyziemny rozsądek, intelektualna przeciętność i przede wszystkim
    głębokie przekonanie, że gwarancją racjonalności rządu jest skonfiskowanie
    praw politycznych dla wąskiej grupy zamożnych i wykształconych. Trzy-
    dziestopięciomilionowa Francja Ludwika Filipa przyznawała pełnię praw
    politycznych stu kilkudziesięciu tysiącom, pod koniec ćwierci miliona boga-
    czy. Ministrowie i teoretycy tego cenzusowego rządu, z Franciszkiem Gui-
    zotem na czele, przekonani byli, że dzień powszechnego głosowania i rów-
    ności praw politycznych stałby się dniem powszechnej katastrofy: załamania
    całego ładu społecznego, rządu, własności... Wielkoburżuazyjna partia ste-
    rująca po lipcu 1830 r. Francją otrzymała wnet miano parti de la résistance,
    stawiała bowiem uparty, obsesyjny opór wszelkim projektom reformy Poli-
    tycznej, demokratyzacji systemu, rozszerzenia praw politycznych choćby
    tylko na całą średnią i drobną burżuazję. Ruch demokratyczny mógł się do-
    bijać coraz głośniej do drzwi tego klubu bogaczy, jakim się stała monarchia
    lipcowa; rząd Ludwika Filipa zdecydowany był trzymać demokrację na sło-
    miance.
    Tocqueville, od roku 1839 poseł do Izby Deputowanych z okręgu, w któ-
    rym się znajdowała jego normandzka «kasztelania», w jednym ze swych
    wystąpień parlamentarnych trafnie przepowiadał, że ów upór sfer rządzą-
    cych doprowadzi Francję do nowej politycznej rewolucji. W przeciwieńst-
    wie do mandarynów «partii oporu» był on od dawna przeświadczony o tym,
    że ewolucja ku demokracji politycznej, tj. ku równości praw, jest procesem
    nieuchronnym. Opór przeciw niej stanowi przedsięwzięcie beznadziejne:
    zbyt potężne, żarliwe, nieprzezwyciężone są dążenia do równości wielkich
    klas społecznych. A Tocqueville rozumie, że w ważnych procesach history-
    cznych liczą się nie jednostki, lecz właśnie klasy («tylko one powinny Zaj-
    mować historię»). Do instytucji demokratycznych Tocqueville żywił, wedle
    własnego wyznania, jedynie «gust wyrozumowany» (un goût de tête). Nie
    spoglądał na demokrację bynajmniej «tak jak Izraelici na ziemię obiecaną».
    Jednakże w czerwcu 1835 roku — to rok publikacji pierwszego tomu
    Demo-
    kracji
    — Tocqueville pisał w liście do Johna Stuarta Milla, iż demokrację
    uważa za użyteczną i nieuniknioną. «Zmierzam do niej odważnie, bez waha-
    nia, bez entuzjazmu i, mam nadzieję, bez słabości.»
    W tej perspektywie szczególnego znaczenia nabiera podróż Tocqueville’a
    do Stanów Zjednoczonych u progu lat trzydziestych XIX wieku. Właśnie bo-
    wiem dobiegła tam końca tzw. era dobrych sentymentów; wybór generała
    Andy Jacksona na prezydenta Unii w roku 1829 był wyrazem ożywienia
    politycznego i otworzył okres szybkiej demokratyzacji ustroju. «Demokracja
    jacksonowska» odwołała się do tradycji Jeffersona, do idei równości praw
    i do nieufności wobec wszelkich przywilejów, monopoli, hierarchii socjal-
    nych. Zasady prawa wyborczego, określane przez władze stanowe, stwarzały
    dotąd przeróżne przywileje dla zamożności: teraz kolejno ulegać będą likwi-
    dacji te cenzusowe ograniczenia, prawo wyborcze zbliżać się będzie do wzo-
    rca powszechności. O, wzorzec to daleki od współczesnych wyobrażeń o
    powszechnym głosowaniu: otwierał dostęp do urn wyborczych tylko białym
    i tylko mężczyznom. Była to wszakże, na tle ówczesnej sytuacji w świecie,
    reforma niezwykle zaawansowana. Amerykańscy konserwatywni liberało-
    wie, teoretycy rządów cenzusowych — tacy jak Fisher Ames czy James
    [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • hot-wife.htw.pl
    		•
    « S E A R C H »


    Cytat

    Dobry przykład - połowa kazania. Adalberg
    I ty, Brutusie, przeciwko mnie?! (Et tu, Brute, contra me?! ) Cezar (Caius Iulius Caesar, ok. 101 - 44 p. n. e)
    Do polowania na pchły i męża nie trzeba mieć karty myśliwskiej. Zygmunt Fijas
    W ciepłym klimacie najłatwiej wyrastają zimni dranie.
    Gdybym tylko wiedział, powinienem był zostać zegarmistrzem. - Albert Einstein (1879-1955) komentując swoją rolę w skonstruowaniu bomby atomowej
    « C O P Y R I G H T   I N F O »
    © 2003 Ktoś, kto mĂłwi, Ĺźe nie zna się na sztuce, Ĺşle zna samego siebie.. Design by Templates For All.