« M E N U » |
»
|
» Ktoś, kto mówi, że nie zna się na sztuce, źle zna samego siebie. | » Alistair MacLean - Goodbye, Biblioteka, KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE, Książki, MacLean Alistair | » Alistair MacLean - Rzeka Śmierci, Biblioteka, KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE, Książki, MacLean Alistair | » Alistair MacLean - Komandosi z Nawarony (2), Biblioteka, KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE, Książki, MacLean Alistair | » Alistair MacLean - Przełęcz Złamanego Serca, Biblioteka, KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE, Książki, MacLean Alistair | » Alex Kava - Maggie O'Dell 1 - Dotyk zła, Biblioteka, KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE, Książki, Kava Alex | » Alistair MacLean & Alastair MacNeill - Pociąg śmierci, Biblioteka, KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE, Książki, MacLean Alistair | » Alistair MacLean - Czerwony Alarm, Biblioteka, Alistair MacLean | » Alfred Szklarski - Przygody Tomka 9 - Tomek w grobowcach faraonów, Biblioteka, KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE, Książki, Szklarski Alfred | » Alfred Szklarski - Przygody Tomka 2 - Tomek na Czarnym Lądzie, Biblioteka, KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE, Książki, Szklarski Alfred | » Alfred Hitchcock - Nowe Przygody Trzech Detektywów 3 - Dolina śmierci, Biblioteka, KSIĄŻKI NIEPOUKŁADANE, Książki, Hitchcock Alfred |
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plefriends.pev.pl
|
|
[ Pobierz całość w formacie PDF ] //-->Aleksander KrawczukPOLSKAZA NERONAStrona1z112Kiedy bogowie spostrzegli,żenawet oni nie sąw stanie zmienić przeszłości - wymyślili historyków.Nie wiem, kto pierwszy to stwierdził.Dopiero niedawno przekonano się dokładnie,żeto wybrzeże Germanii,skąd przywozi się bursztyn, dzieli od Karnuntum w Panonii niemal 600 mil[około 890 km]. Jeszczeżyjeekwita rzymski, wysłany tam przez Juliana,zarządcę igrzysk gladiatorskich cesarza Nerona. Odwiedził on i miejscahandlu, i wybrzeża, a przywiózł tak wiele bursztynu,żemożna byłoobciążyć nim węzły siatki, powstrzymującej zwierzęta i osłaniającejpodium. Bursztynem również ozdobiono broń i mary [dla wynoszeniazabitych gladiatorów], jak też cały wystrój, zmieniany każdego dnia.Najcięższa bryła ważyła 13 funtów [ponad 4,2 kg]".Pliniusz Starszy,Historia naturalna (ks. 37, 45)Strona2z112CZĘŚĆ IMISENUM, 24 SIERPNIA 79„MY,PATRZĄCY Z BOKU, BO Z MISENUM, początkowo nie byliśmypewni, która to góra dymi chmurą. Dopiero później rozpoznano,żetoWezuwiusz. Chmura zaś swym kształtem najbardziej przypominaładrzewo, i to właśnie pinię. Wzbijała się bowiem wysoko, jakby pień prosty ibardzośmigły,tam dopiero rozpościerając szeroko swe gałęzie. Sądzę,żewynosił ją w górę mocny podmuch, który jednak słabł później - albo teżuginała się pod własnym ciężarem. Wydawała się to biała, to znowu szarai jakby zmiennych odcieni, zależnie od tego, czy niosła popiół, czy teżziemię.Dzień był dziewiąty przed kalendami września [24 sierpnia], godzina zaśmniej więcej siódma [po wschodzie słońca]. Moja matka pierwszaoznajmiła wujowi,żepokazała się chmura tak niezwykła wielkością ikształtem. On zaś już zażył kąpieli słonecznej i potem zimnej, już zjadł cośleżąc i właśnie zabrał się do studiów. Zażądał sandałów, wszedł namiejsce, z którego najlepiej było można oglądać dziwne zjawisko. Jakoczłowiek wielkiej uczoności uznał,żeto coś ogromnego i godne jestbliższego zbadania. Rozkazał więc natychmiast, aby przygotowano lekkiokręt liburnijski. Dał także mnie możność popłynięcia z nim razem, o ilebym zechciał. Odpowiedziałem,żewolę pracować - a właśnie on sam dałmi coś do pisania.W chwili gdy już wychodził z domu, wręczono mu list od pani Rektyny,przerażonej bliskością niebezpieczeństwa, jej willa bowiem leżała usamych stóp góry i nie byłożadnegosposobu wydostania się stamtądinaczej niż okrętem; błagała więc mego wuja, by ją wyrwał z położenia takkrytycznego. Zmienił plan bezzwłocznie. To mianowicie, co rozpocząłpowodowany tylko pasją badania, spełnił wielkodusznie. Wyprowadził namorze trójrzędowce i wszedł na pokład jednego z nich, tamto bowiemwybrzeże było gęsto zamieszkane. Spieszy więc tam, skąd inni uciekają wpopłochu. Trzyma kurs i steruje wprost ku grozie.Mowa tu o sławnym wybuchu Wezuwiusza w sierpniu roku 79, tym, którypogrzebał Pompeje. Miejscowość, z której wypłynęły okręty, to Misenumnad Zatoką Neapolitańską, gdzie stacjonowała eskadra rzymskiej flotyStrona3z112wojennej. A dowodził nią wówczas Pliniusz. To jego siostrzeniec, PliniuszMłodszy, młody wtedy człowiek, opisał po latach tamto wydarzenie wjednym z listów do historyka Korneliusza Tacyta (6,16). W innym zaś (3, 5)przedstawia prace swego wuja:„Miał wtedy [w chwiliśmierci]lat 56. Jest mi prawdziwie miło,żetak pilnieczytając jego pisma chciałbyś mieć je wszystkie i pytasz, ile ich jest razem.Chętnie cię poinformuję i podam również, w jakim powstały porządku. Awięc:O walce jeździeckiej,księga jedna. Napisał ją, dokładniei pomysłowo, gdy jeszcze służył w wojsku jako dowódca szwadronu.OżyciuPompejusza Sekundusa,księgi dwie. Pompejusz bardzo gomiłował, spełnił więc obowiązek należny pamięci przyjaciela.Wojny zGermanami,ksiąg dwadzieścia. Zawarł w nich opis wszystkich wojen, jakieprowadziliśmy z tym ludem. Zaczął pisać, gdy jeszcze służył w wojsku wGermanii, napomniany w widzeniu sennym. Stanęła przed nim maraDruzusa Nerona - tego, który dokonał tak szerokich podbojów Germanii itam zginął - polecając, by o nim pamiętał i ocalił go przed krzywdązapomnienia.Trzy księgi uczone,podzielone na sześć tomów, w którychkształci mówcę od samego początku.Wątpliwości językowe,ksiąg osiem.Pisał je za Nerona, w ostatnich latach jego panowania, kiedy tyraniauczyniła czymś niebezpiecznym każdy rodzaj badań nieco swobodniejszy iszlachetniejszy.Od końca dzieła Aufidiusza Bassusa,ksiąg trzydzieścijeden, tamto bowiem [Aufidiuszowe] dobiegało tylko do połowy panowaniaKlaudiusza. WreszcieHistoria naturalna,ksiąg trzydzieści siedem - dziełoobszerne, uczone, bogate i urozmaicone nie mniej niż sama przyroda.Dziwisz się może, jakim sposobem człowiek bardzo zajęty potrafił napisaćtyle woluminów, a w nich poruszyć aż tyle problemów takskomplikowanych? Otóż zdziwisz się jeszcze bardziej, kiedy się dowiesz,żeprzez czas jakiś prowadził również sprawy sądowe iżewiele czasuzajęły mu poważne obowiązki oraz pielęgnowanie przyjaźni cesarzy[Tytusa i Wespazjana]. Lecz umysł miał bystry, energię niewiarygodną,czujność zdumiewającą. Dlatego też zwykłem sięśmiać,kiedy ten lub ównazywa mnie pracowitym; mnie, który w porównaniu z nim jestemskończonym leniem! Ale któż z tych, co całeżycie ślęcząnad nauką, niemusi wydać się wobec niego człowiekiem oddanym tylko spaniu inieróbstwu?"Zapewne większość z nas skłonna byłaby podpisać się pod tymi słowami,porównując dorobek swegożyciaz Pliniuszowym. To prawda,żemiał dopomocy sekretarzy i skrybów. Prawda też,żezwłaszczaHistoria naturalnaoparta jest na ekscerptach z dzieł mnóstwa autorów, uczciwie zresztąwymienianych. Niemal jednak w każdej sprawie, której dotyka w owejencyklopedii, ma również własne zdanie i uwagi, także moralizatorskie. MyStrona4z112natomiast dysponujemy wszystkimi zdobyczami nowoczesnej techniki, zkomputerami i internetem włącznie, nie mówiąc o przeróżnych indeksach,słownikach, bibliografiach, doskonalonych przez pokolenia badaczy.Współczesny uczony zazwyczajżyjew zaciszu swego gabinetu, pracowni,biblioteki, wolny od uciążliwości, jakie nieuchronnie niesie udział wżyciupublicznym i sprawowanie odpowiedzialnych urzędów - chybażesam tegopragnie i na to się godzi. Pliniusz natomiast od takich obowiązków uchylićsię nie mógł.Należał do stanu tak zwanych ekwitów, czyli jeźdźców, nazwa stąd,żejego przedstawiciele w dawnych wiekach jako zamożniejsi służyli w wojskuz własnym koniem (equus). Była to jednak w początkach cesarstwaprzeszłość bardzo odległa. Ekwici już od dawna stanowili warstwębogatych przedsiębiorców, można by rzec - biznesmenów. Sprawowali teżwyższe - choć formalnie nie te najwyższe - urzędy w różnych działachadministracji państwowej, a więc także cesarskiej, nosząc tytułyprokuratorów i prefektów; w wojsku służyli jako oficerowie, czyli trybuni. Wskład senatu nie wchodzili, ten bowiem tradycyjnie reprezentował interesywielkich posiadaczy ziemskich i starych rodów - chybażepowodowaniambicją zabiegali o karierę polityczną i urzędy otwierające drogę do niej.Ze wszystkich wymienionych dzieł Pliniusza zachowało się tylko jedno,Historia naturalna;tytuł ten najlepiej byłoby tłumaczyć „Badaniaprzyrodnicze". Jest to rodzaj wielkiej encyklopedii rozumowanej, to jestułożonej nie według haseł, ale działami: kosmogonia, geografia, nauka oczłowieku i zwierzętach, botanika, medycyna i leki, metalurgia, malarstwo,minerały. To jedyna znana nam encyklopedia starożytna! Kopalniainformacji o wszystkich dziedzinach ówczesnegożycia,o tym, co Grecy iRzymianie wiedzieli o zjawiskach natury, pomnik niewiarygodnego wręczwysiłku jednego człowieka. A zarazem rzecz ta ma swoje walory językowe,pełna jest przeróżnych refleksji, stanowiświadectwoepoki, osobowościautora.Pliniusz, uczony i dowódca, spełnił do końca swe obowiązki: chciał zbadaćniezwykłe wydarzenie i jednocześnie nieść pomoc zagrożonym. Zginąłprawdziwie na posterunku, w domu u stóp Wezuwiusza, aleśmierciąłagodną, podczas snu. Bezpośrednią przyczyną zgonu było zapewneniedotlenienie serca w atmosferze przesyconej wyziewami wulkanu. Towynika z opisu, jaki przekazał jego siostrzeniec, pozostawiony w Misenum.Zwłoki odnaleziono i pochowano po trzech dniach (6, 16). A i PliniuszMłodszy usiłował naśladować odważną postawę wuja. Czynił to może tro-chęśmiesznie,jakby pozował, sam to przyznaje. Czytał mianowicie iekscerpował księgi historyczne Tytusa Liwiusza, choć ziemia drżała takStrona5z112
[ Pobierz całość w formacie PDF ] zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plhot-wife.htw.pl
|
|
Cytat |
Dobry przykład - połowa kazania. Adalberg I ty, Brutusie, przeciwko mnie?! (Et tu, Brute, contra me?! ) Cezar (Caius Iulius Caesar, ok. 101 - 44 p. n. e) Do polowania na pchły i męża nie trzeba mieć karty myśliwskiej. Zygmunt Fijas W ciepłym klimacie najłatwiej wyrastają zimni dranie. Gdybym tylko wiedział, powinienem był zostać zegarmistrzem. - Albert Einstein (1879-1955) komentując swoją rolę w skonstruowaniu bomby atomowej
|
|